با اشتراک در خبرنامه همیشه از آخرین تخفیفات و رویدادهای مهم ما مطلع خواهید شد
در صنایع معدنی و متالورژی، سیانیدها از مهمترین مواد شیمیایی برای استخراج طلا و فلزات گرانبها محسوب میشوند. دو ترکیب اصلی در این حوزه، سدیم سیانید (NaCN) و پتاسیم سیانید (KCN) هستند که هر دو توانایی تشکیل کمپلکسهای محلول با طلا را دارند. با وجود عملکرد شیمیایی مشابه، تفاوتهای مهمی در ساختار، حلالیت، قیمت و کاربرد صنعتی آنها وجود دارد که در ادامه بررسی میشود.
هر دو ترکیب شامل یون سیانید (CN⁻) هستند که عامل اصلی واکنش با طلاست؛ تفاوت در یون فلزی همراه (سدیم یا پتاسیم) موجب تغییر جزئی در ویژگیهای فیزیکی میشود. سدیم سیانید بهصورت جامد سفید با نقطه ذوب پایینتر عرضه میشود، در حالی که پتاسیم سیانید کمی سنگینتر و از نظر پایداری شیمیایی متفاوت است.
| ویژگی | سدیم سیانید (NaCN) | پتاسیم سیانید (KCN) |
| جرم مولکولی | 49.01 g/mol | 65.12 g/mol |
| حلالیت در آب (در 25°C) | 48 g/100 mL | 71 g/100 mL |
| شکل فیزیکی | پودر، پلت یا بریکت سفید | کریستال سفید تا شفاف |
| خلوص صنعتی رایج | 98–99% | 96–98% |
| قیمت تقریبی | ارزانتر | گرانتر |
هر دو ماده با واکنش در محیط قلیایی، کمپلکسهای محلول طلا را تشکیل میدهند:
4 Au + 8 NaCN + O₂ + 2 H₂O → 4 Na[Au(CN)₂] + 4 NaOH
در واکنش بالا، میتوان NaCN را با KCN جایگزین کرد و نتیجه شیمیایی مشابهی گرفت. با این حال، به دلیل وزن مولکولی بالاتر پتاسیم و قیمت بیشتر آن، سدیم سیانید گزینه اقتصادیتر و رایجتر در معادن طلاست.
هر دو ماده دارای سمیت بسیار بالا هستند و تماس مستقیم یا بخارات آنها میتواند مرگآور باشد. حمل، نگهداری و مصرف باید تحت نظارت واحد HSE و با تجهیزات حفاظت فردی کامل انجام شود. در صورت نشت یا آلودگی، محل باید بلافاصله با محلولهای خنثیسازی مخصوص تیمار گردد.
در فرآیند استخراج طلا، هر دو ترکیب عملکرد شیمیایی مشابهی دارند، اما سدیم سیانید بهدلیل اقتصادی بودن و دسترسی آسانتر در صنایع معدنی کاربرد بیشتری دارد. در مقابل، پتاسیم سیانید در محیطهای آزمایشگاهی و آبکاری که دقت واکنش اهمیت بالاتری دارد، ترجیح داده میشود.