معرفی اسیدها

اسیدها ترکیبات شیمیایی هستند که با آزاد کردن یون‌های هیدروژن(H+)در محلول، خواص اسیدی از خود نشان می‌دهند. این مواد معمولاً طعم ترش دارند و می‌توانند فلزات را خورده و با بازها واکنش داده و نمک و آب تولید کنند. برخی از اسیدهای معروف شامل اسید سولفوریک(H₂SO₄)،اسید نیتریک (HNO3) و اسید کلریدریک(HCl) هستند. اسیدها در مقیاس pH، مقادیری کمتر از 7 دارند و هرچه این مقدار کمتر باشد، اسید قوی‌تر است. این ترکیبات کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف، آزمایشگاه‌ها و مصارف خانگی دارند. اسیدهای آلی مانند اسید استیک(CH₃COOH) در سرکه یافت می‌شوند و اسیدهای معدنی در فرآیندهای صنعتی مانند تولید کودهای شیمیایی و تصفیه فلزات به کار می‌روند. توانایی اسیدها در تغییر رنگ معرف‌های شیمیایی و واکنش با بازها برای تعیین غلظت آنها نیز کاربرد دارد. از نظر ایمنی، تماس مستقیم با اسیدها می‌تواند مضر باشد و نیازمند احتیاط‌های ویژه است.

عمده‌ی اسیدها دارای قابلیت آزادسازی آنیون‌ها و کاتیون‌ها هستند. بطوریکه به دلیل پیوند داشتن با اتمهای هیدروژنی و در طی جداسازی درحالت محلول آب، به آزادسازی کاتیون و آنیونها می‌پردازند. جالب است بدانید که:هرچقدر یون هیدروژنی مدنظر دارای غلظت بیشتری باشد، سیال بدست آمده خواص اسیدیته و قدرت بیشتری خواهد داشت. درعین اینکه میزان PH آن کاهش خواهد یافت. (منظور از سیال بدست امده، همان محلول ایجاد شده می باشد)
افزایش غلظت این ماده‌ها در چگونگی ساخت مخازن ضداسید نیز شدیداَ موثر خواهد بود. محصولات متنوع دارای ترکیبات شیمیایی مخصوصی هستند که مسلماَ در شکل گیری آن ها موثر بوده است. درواقع می توان گفت که بواسطه‌ی همین ساختار و ترکیبات شیمیایی، محصولات مختلف دارای کاربرد های صنعتی زیادی هستند

پیشینه کشف و گذشته

• پیشینه 
  استفاده از اسیدها به هزاران سال قبل باز می‌گردد. قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته شده شامل اسید استیک (سرکه) و اسید کلریدریک بودند که در قرون وسطی به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
• کشف
  شیمی‌دانان باستانی مانند جابر بن حیان (Geber) و رابرت بویل (Robert Boyle) تحقیقاتی در زمینه شیمی و اسیدها انجام دادند. در قرون اخیر، پیشرفت‌های علمی در زمینه شیمی معدنی و آلی به شناخت دقیق‌تری از اسیدها انجامید.

انواع اسیدها

___اسیدهای معدنی

• اسید سولفوریک(H₂SO₄): یکی از اسیدهای صنعتی مهم با کاربردهای گسترده در تولید کود، باتری‌های خودرو و فرآوری فلزات.
• اسید کلریدریک(HCl): به طور عمده در صنایع شیمیایی و برای تنظیم pH استفاده می‌شود.
• اسید نیتریک(HNO3): برای تولید مواد منفجره و در صنایع شیمیایی به کار می‌رود.

___اسیدهای آلی

• اسید استیک(CH₃COOH): در سرکه یافت می‌شود و در صنایع غذایی و شیمیایی کاربرد دارد.
• اسید سیتریک(C6H8O7): در مرکبات و به عنوان افزودنی غذایی استفاده می‌شود.

___اسیدهای آمینه

• گلیسین و آلانین: اسیدهای آمینه که به عنوان بلوک‌های سازنده پروتئین‌ها در بدن موجودات زنده هستند.
   

انواع اسیدها براساس قدرت و رفتار

از نظر رفتار آنها در محلول، اسیدها را می توان به دو دسته قوی یا ضعیف طبقه بندی کرد.

___اسیدهای قوی
اسیدهایی که به طور کامل در آب یونیزه می‌شوند و غلظت یون هیدروژن بالایی دارند. مانند اسید کلریدریک (HCl) و اسید سولفوریک (H₂SO₄).
___اسیدهای ضعیف
اسیدهایی که به طور کامل در آب یونیزه نمی‌شوند و غلظت یون هیدروژن کمتری دارند. مانند اسید استیک (CH₃COOH) و اسید کربنیک (H₂CO₃).

رفتار اسیدها در محلول پیامدهای مهمی برای واکنش آنها با سایر مواد دارد. به عنوان مثال، واکنش بین یک اسید و یک فلز می تواند منجر به تولید گاز هیدروژن شود، زیرا اسید یون های هیدروژن را به فلز می دهد. واکنش بین اسید و باز، از سوی دیگر، می تواند منجر به تشکیل نمک شود، زیرا یون های هیدروژن اسید با یون های هیدروکسید (OH-) از باز ترکیب می شوند و یک ترکیب خنثی را تشکیل می دهند.

آشنایی با اسیدهای غلیظ و رقیق

این ترکیبات شیمیایی علاوه بر:

• تنوع ساختاری و ماهیتی و کاربردی
• و دسته بندی بر اساس قوی یا ضعیف بودن

به صورت اسید غلیظ و رقیق نیز قابل تفکیک و گروه بندی هستند. تفاوت آن ها نیز در مقدار یا میزان غلظت یا رقّت (رقیق بودن) است که نوع غلیظ به اسید های خالص نیز معروف هستند. اسیدهای خالص به صورت میزان کمی در آب حل می شوند. درسوی دیگر، در اسیدهای رقیق، غلظت آب یا محلول ها از غلظت خود اسید بیشتر می باشد. (در صورت کمبود آن، از واکنش پذیری آن ها کاسته نمی شود).
بطورکلی نگهداری ماده‌های اسیدی با غلظت بالا، با حساسیت های بیشتری همراه خواهد بود. بنابراین بایستی از مخازن مقاومی نظیر استیل، فایبرگلاس چند لایه و پلی اتیلن دوجداره استفاده نمود.

نحوه تشخیص اسیدهای قوی و ضعیف

روشهای تشخیص اسید قوی و ضعیف از هم به شرح زیر می باشد:

الف. اندازه‌گیری pH

•  اسیدهای قوی معمولاً pH پایین‌تری دارند (پایین‌تر از 3) و اسیدهای ضعیف pH بالاتری دارند (بین 3 تا 7).
• با استفاده از نوار pH یا دستگاه pH متر می‌توان pH محلول را اندازه‌گیری کرد و بر اساس آن به قدرت اسید پی برد.

ب. تجزیه و تحلیل الکتروشیمیایی

• اندازه‌گیری هدایت الکتریکی (آمپرمتر) محلول‌های اسیدی می‌تواند به تعیین قدرت اسید کمک کند. اسیدهای قوی با ایجاد یون‌های بیشتر، هدایت الکتریکی بالاتری دارند.
•  از آنجایی که اسیدهای قوی به طور کامل یونیزه می‌شوند، هدایت الکتریکی آنها بیشتر است.

ج. تست با شاخص‌های pH

•  استفاده از معرف‌های pH مانند فنول فتالئین، متیل اورنج و بروموتیمول بلو برای شناسایی تغییر رنگ در پاسخ به تغییر pH.
• معرف‌های مختلف رنگ‌های مختلفی در pH‌های متفاوت نشان می‌دهند. تغییر رنگ شدیدتر نشان‌دهنده اسید قوی‌تر است.

د. تست با بازهای قوی

•  واکنش اسید با باز قوی مانند هیدروکسید سدیم (NaOH) را بررسی کنید. اسیدهای قوی سریعاً و به طور کامل با بازها واکنش می‌دهند و اسیدهای ضعیف به کندی واکنش می‌دهند.
• در واکنش با باز، اسیدهای قوی سریعاً نمک و آب تولید می‌کنند.

اسید خورنده چیست؟

اسید خورنده نیز به آن دسته یا گروهی از اسیدها گفته می شود که می توانند در صورت عدم احتیاط کاربران، مخاطره آمیز باشند و شرایط هولناکی را به وجود آورند. این عدم احتیاط و خطرات به وجود آمده ناشی از اسید کلریدریک، هیدروفلوریک و.. است که می توانند به بدن، سلامتی و .. کاربران آسیب وارد کنند.
اثرات منفی و برآمده از ترکیبات خورنده و شیمیایی می توانند در اتباط با پوست و چشم باشد. بطوریکه هنگام تماس با این بخش های موضعی، موجب تحریک و سوزش فراوان می گردد. اثرات منفی دیگر آن ها مربوط به پوشش و بافت بینی، بافت گلو و دستگاه تنفسی می باشد. با استنشاق این ماده های خطرناک و خورنده، پیامد های نامطلوبی از جمله سوزش دستگاه تنفسی، گلو و… بروز پیدا میکند.

چگونگی تولید اسیدها

• تولید صنعتی:
  اسید سولفوریک: از طریق اکسیداسیون گوگرد و سپس تبدیل به اسید سولفوریک با استفاده از دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شود.
  اسید کلریدریک: با استفاده از واکنش‌های شیمیایی بین نمک‌های معدنی و اسیدهای قوی تولید می‌شود.
  اسید استیک: از تخمیر مواد قندی یا سنتز از اتیلن تولید می‌شود.
• تولید آزمایشگاهی: 
  معمولاً از مواد اولیه ساده‌تر و در مقیاس‌های کوچک‌تر با استفاده از واکنش‌های شیمیایی انجام می‌شود.

کاربردهای اسیدها

کاربرد اسیدها، تنها محدود به آزمایشگاه های علمی نمی باشد. زیرا همانگونه که در ابتدای متن ذکر شده است، آن ها در صنایع و تولید محصولات نقش مهمی را ایفا می کنند.

1. صنایع شیمیایی
   تولید مواد شیمیایی مختلف، کودها و مواد منفجره.
2. صنایع غذایی
   افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها.
3. پزشکی و داروسازی
    تولید داروها و مواد مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها.
4. صنایع فلزی
   در فرآیندهای تصفیه و ساخت فلزات.
    

روش نام گذاری اسیدها 

اسیدها بر اساس ساختار شیمیایی و خواص آنها نامگذاری می شوند. چندین قرارداد نامگذاری برای نامگذاری اسیدها وجود دارد، از جمله نامهای رایج، نامهای سیستماتیک و نامهای تاریخی.

1. نام‌های رایج
   بسیاری از اسیدها نام‌های مشترکی دارند که بر اساس منبع یا کاربردشان است. به عنوان مثال، اسید استیک معمولاً به عنوان سرکه، اسید سیتریک به عنوان آب لیمو و اسید کربنیک به عنوان نوشابه شناخته می شود. این نام‌ها سیستماتیک نیستند و می‌توانند گمراه‌کننده باشند، زیرا اسیدهای مختلف ممکن است نام مشترک یکسانی داشته باشند.
    
2. نام های سیستماتیک
   نام های سیستماتیک بر اساس ساختار شیمیایی یک اسید هستند و برای ارائه یک شناسه منحصر به فرد و بدون ابهام برای هر اسید استفاده می شوند. به عنوان مثال، نام سیستماتیک اسید استیک اسید اتانوئیک است، در حالی که نام سیستماتیک اسید سیتریک 2-هیدروکسی پروپان-1،2،3-تری کربوکسیلیک اسید است.
    
3. نام‌های تاریخی
    نام‌های تاریخی مبتنی بر کشف، سنتز یا استفاده از یک اسید هستند و اغلب با وجود توسعه نام‌های سیستماتیک حفظ می‌شوند. به عنوان مثال، اسید هیدروکلریک در ابتدا اسید موریاتیک نام داشت، در حالی که اسید سولفوریک در ابتدا روغن ویتریول نام داشت. این نام‌ها هنوز هم امروزه استفاده می‌شوند و اغلب با کاربردها یا کاربردهای خاص اسید مرتبط هستند.

علاوه بر قراردادهای نامگذاری فوق، چندین روش دیگر نیز برای نامگذاری اسیدها استفاده می شود، از جمله استفاده از پیشوندها و پسوندها برای نشان دادن نوع اسید. به عنوان مثال، پیشوند "hydro-" برای نشان دادن این که یک اسید یک اسید دوتایی است (اسیدی متشکل از هیدروژن و عنصر دیگر) استفاده می شود، در حالی که پسوند "-ic acid" برای نشان دادن اینکه یک اسید یک اسید کربوکسیلیک است استفاده می شود. (یک اسید آلی حاوی یک گروه کربوکسیل)

نامگذاری اسیدها برای شناسایی و ارتباط مناسب در جامعه علمی و همچنین در صنعت و تجارت مهم است. استفاده از اسامی سیستماتیک یک شناسه واضح و بدون ابهام برای هر اسید فراهم می کند، در حالی که استفاده از نام های تاریخی می تواند زمینه و تاریخچه ای را برای کشف و استفاده از اسید فراهم کند.

نام‌گذاری اسیدها بر اساس ساختار شیمیایی و ویژگی‌های آن‌ها صورت می‌گیرد و چندین قرارداد نامگذاری برای نام‌گذاری اسیدها از جمله نام‌های رایج، نام‌های سیستماتیک و نام‌های تاریخی استفاده می‌شود. نامگذاری اسیدها برای شناسایی و ارتباط مناسب در جامعه علمی و همچنین در صنعت و تجارت مهم است.

بسته‌بندی و نگهداری اسیدها

• بسته‌بندی
  اسیدها معمولاً در ظروف مقاوم به خوردگی مانند پلاستیک‌های خاص یا ظروف شیشه‌ای بسته‌بندی می‌شوند. بسته‌بندی باید مطابق با استانداردهای ایمنی باشد و شامل برچسب‌های هشداردهنده و اطلاعات ایمنی باشد.
• نگهداری
  اسیدها باید در مکان‌های خنک و خشک نگهداری شوند، دور از منابع گرما و مواد سازگار با آنها. باید از تماس با نور مستقیم و رطوبت جلوگیری شود.
   

خطرات و نکات ایمنی درمورد اسیدها

#خطرات

• خوردگی: بسیاری از اسیدها خورنده هستند و می‌توانند آسیب جدی به پوست، چشم‌ها و بافت‌های دیگر بزنند.
• استنشاق: بخارات اسیدی می‌توانند سیستم تنفسی را تحریک کنند و مشکلات تنفسی ایجاد نمایند.
• آتش‌سوزی: برخی از اسیدها می‌توانند با مواد دیگر واکنش نشان دهند و خطر آتش‌سوزی را به دنبال داشته باشند.

#نکات ایمنی

• استفاده از پوشش‌های حفاظتی: از دستکش‌ها، عینک‌های ایمنی و لباس‌های محافظ استفاده کنید.
• مکان‌های تهویه‌شده: اسیدها را در مکان‌های دارای تهویه مناسب استفاده کنید.
• آمادگی برای حادثه: تجهیزات اطفای حریق و مواد خنثی‌کننده مانند بی‌کربنات سدیم باید در دسترس باشند.
   

معیارهای خرید

1. خلوص
   برای کاربردهای حساس و صنعتی، خلوص بالای اسیدها اهمیت زیادی دارد. باید به مشخصات فنی و استانداردهای تولید دقت کنید.
2. بسته‌بندی
   بسته‌بندی باید مقاوم و مطابق با استانداردهای ایمنی باشد.
3. قیمت و تأمین
   قیمت باید با توجه به کیفیت و خلوص محصول مناسب باشد و تأمین‌کننده باید از منابع معتبر باشد.
4. مشخصات ایمنی
   اطلاعات ایمنی و برچسب‌های مربوط به خطرات باید به دقت بررسی شوند.
    

خرید اسیدها

اسیدها موادی هستند که در صنایع مختلف مصرف میشوند که شما میتوانید برای خرید انواع اسید با کارشناسان ما در ای‌آز ارتباط برقرار کنید و ضمن مشاوره، اسید مورد نظر خود را به بهترین قیمت خریداری کنید.

اعتبار فروشگاه یکی از نکات مهمی است که در  زمان خرید  باید مورد توجه قرار گیرد. سایت ای‌آز یک فروشگاه اینترنتی معتبر در زمینه فروش انواع اسید و مواد شیمیایی آزمایشگاهی و… است. انواع اسیدها در برندهای با کیفیت در این فروشگاه عرضه می شود و می‌توان به آسانی تهیه کرد.قیمت اسیدهای مختلف با توجه به تغییرات قیمت هر روزه در حال تغییر است و قیمت هر اسید با توجه به کاربرد آن تعیین میشود.