سمپلر یا میکرو پیپت ابزار آزمایشگاهی رایجی است که برای اندازه‌گیری و انتقال مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام دیگر سمپلر، پیپت یا میکروپیپ است که برای انتقال مایعات در حجم‌های کم و دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد. سمپلرها انواع مختلفی دارند که هر یک می‌توانند مقادیر مشخصی از مایعات را جابجا کنند و برای اهداف متفاوتی به کار می‌روند. سمپلرها با توجه به حجمی که جابجا می‌کنند، دارای بخشی به نام تیپ (Tip) یا سرسمپلر هستند که بر روی بخش ابتدایی سمپلر (جایی که مایع را می‌کشد) قرار می‌گیرد و در واقع مایع مورد نظر دورن سرسمپلر قرار گرفته و از این طریق منتقل می‌شود. پس از اتمام جابجایی، سرسمپلر توسط دکمه اجکتور سمپلر، از آن جدا می‌شود.
سمپلرهای آزمایشگاهی در انواع و اقسام مختلفی ساخته می‌شوند که هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای شرایط‌ مختلفی مناسب هستند. استفاده‌ صحیح و درست از یک سمپلر، تاثیر بسزایی در دقت نتایج آزمایش‌ها دارد و جزو مهارت‌هایی است که هر پرسنل آزمایشگاهی باید به آن مسلط باشد.
به‌طورکلی سمپلرها از نظر عملکرد در دو نوع : سمپلر ثابت و سمپلر متغیر ساخته میشوند. و از نظر فیزیکی در دو نوع اتوکلاو و غیر اتوکلاو ساخته میشوند.سمپلرها در آزمایشگاه های مختلفی استفاده می شوند، از جمله:

• میکروبیولوژی
• مولکولی
• حوزه ی پزشکی
• ژنتیک
• علوم زیستی
• پاتولوژی و آسیب شناسی
• آزمایشگاه های پژوهشی

پیشینه سمپلر یا میکروپیپت

میکروپیپت‌ها در دهه 1950 میلادی توسط هنریک جنینگز و هانس جینز طراحی و به کار گرفته شدند. این ابزارها به سرعت در آزمایشگاه‌های زیستی و شیمیایی به دلیل دقت بالا و قابلیت جابجایی حجم‌های کوچک مایعات، محبوبیت یافتند.

آشنایی با اجزای سمپلر

 میکروپیپت ها را می توان در اشکال و اندازه های مختلف یافت. اما چند جزء وجود دارد که در همه میکروپیپت ها مشترک است. این اجزا شامل پیستون، صفحه نمایش دیجیتال و مخروط نوک، وهمچنین اجکتور نوک است. برخی از میکروپیپت ها دارای ابزار کالیبراسیون و همچنین پایه میکروپیپت ها، به عنوان یک آپشن هستند.

1. پیستون (Pluger)
پیستون قادر است دو نقش زیر را انجام دهد:

• تنظیم حجم: برای کاهش یا افزایش حجم، پیستون را در جهت عقربه‌های ساعت یا خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید. یک صدای کلیک مانند متمایز پس از هر بار چرخاندن، تنظیم دقیق حجم را تضمین می کند. و همچنین از هرگونه تغییر ناخواسته حجم جلوگیری می کند.
• آسپیراسیون/ توزیع مایع: این فرآیند شامل فشردن پیستون به منظور تخلیه هوای داخل آن و برداشتن فشار دست از روی پیستون و برداشت حجم مد نظر از مایعات است. مجددا با فشردن پیستون می توان مایع برداشته شده توسط سمپلر را به ظرف دیگری منتقل کرد. دانستن این مورد در نحوه استفاده از سمپلر اهمیت زیادی دارد.

2. اجکتور سر سمپلر (Tip Ejector)
مکانیسم داخلی میکروپیپت، در تماس مستقیم با مایع یا نمونه نیست. در عوض از سر سمپلر یکبار مصرف برای کشیدن مایع به داخل میکروپیپت و توزیع آن از طریق سر سمپلر استفاده می شود. به منظور تسهیل بیرون راندن ایمن، آسان و سریع سر سمپلرها، میکروپیپت‌ها مجهز به مکانیسم بیرون راندن (اوت کردن) سر سمپلرها هستند. سر سمپلرها را می توان به راحتی از میکروپیپت با فشار دادن دکمه ی اجکتور که به همین منظور تعبیه شده است خارج کرد.

3. تنظیم کننده ی حجم (Volume Adjactment)
این قسمت که در سمپلر های متغیاز آن حجم مورد نظر از مایعی که می‌خواهیم را تنظیم کرده و برمی داریم.

4. صفحه نمایشگر حجم (Volume Disply)
به صفحه ای گفته میشود که روی بدنه ی سمپلر قرار دارد و حجمی را که برای برداشتن تنظیم کرده ایم، نشان می دهد.

5. بدنه سمپلر (Pipette Body)
قسمتی دیگر از اجزای سمپلر است، که با ایجاد شرایط خلا در لوله‌های داخلی خود، باعث انتقال حجم معینی از مایعات می شود.

6. قسمت سری سمپلر (Pipette Head)
به قسمتی از سمپلر گفته می شود که سر سمپلر به آن چفت می شود.

7. مخروط نوک سمپلر (tip cone)
بخش مخروط نوک سمپلر برای چفت شدن سر سمپلر به آن در نظر گرفته شده است. این بخش از سمپلر بسیار مهم است؛ زیرا توانایی دستگاه را برای کار با انواع نوک سمپلر بهبود می بخشد.

انواع سمپلر آزمایشگاهی

یکی از مواردی که همیشه در راهنمای خرید سمپلر مورد بحث قرار میگیرد، شناخت انواع سمپلر است. از انواع سمپلر آزمایشگاهی بر اساس حجم می توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• سمپلر ۲-۲میکرولیتر
• سمپلر ۵-۱۰میکرولیترسمپلر ۲-۲۰میکرولیتر
• سمپلر ۵-۵۰میکرولیتر
• سمپلر ۱۰-۱۰۰میکرولیتر
• سمپلر ۲۰-۲۰۰میکرولیتر
• سمپلر ۱۰۰-۱۰۰۰میکرولیتر
• سمپلر ۵۰۰-۵۰۰۰میکرولیتر
• سمپلر ۱۰۰۰-۱۰۰۰۰میکرولیتر
   

انواع سمپلر (بر اساس ساختار)

سمپلرها در چندین طرح از جمله دستی و الکترونیکی و همچنین انواع سمپلرهای تک کاناله یا چند کاناله، ثابت و متغیر قابل استفاده هستند. همگی این سمپلر یا میکروپیپت ها در هنگام کار با انواع مختلف پلیت ها، لوله ها و ظروف آزمایشگاهی، به کار می روند.

انواع سمپلر آزمایشگاهی بر اساس ساختار عملکردی شامل موارد زیر است؛

1. سمپلر دستی (manual)
این سمپلر ها با استفاده از نیروی دست کار می کنند. به این صورت که با پیستونی که در بالای آن‌ها قرار دارد، شرایط خلا ایجاد کرده و مکش محلول به درون سرسمپلر صورت می گیرد.

۲. سمپلر الکترونیک
بر خلاف دیگر سمپلرها، این مدل بر اساس نیروی الکترونیکی عمل کرده و نیروی انسانی نقش چندانی در عملکرد آن ندارد. مکش و تخلیه در این سمپلر ها بر پایه‌ی تنظیمات سمپلر بوده و بصورت یکنواخت انجام می شود.

۳. سمپلر تک کاناله
همان انواع متداولی است، که در بخش های مختلف آزمایشگاه استفاده می شود. این نوع از میکروپیپت ها می تواند ثابت یا متغیر، دستی یا الکترونیک باشد.

۴. سمپلر چند کاناله
این نوع سمپلرها نیز می توانند ثابت یا متغیر باشد. همچنین هم به صورت الکترونیک و هم دستی ساخته می شوند.

۵. سمپلر ثابت
این سمپلر فقط حجم مشخصی را انتقال می دهد و امکان کم یا زیاد کردن حجم وجود ندارد.

۶. سمپلر متغیر
همان طور که از اسم آن معلوم است، برای حجمی بین کمترین و بیشترین مقدار مشخص شده با توجه به آنچه روی بدنه ی آن درج شده است، می باشد.

روش استفاده صحیح از سمپلر(میکروپیپت)

1. یک سرسمپلر نو را با توجه به مشخصات پیپت به آن متصل نمایید. از آلوده شدن سرسمپلر با مواد دیگر جلوگیری نموده و از محکم بودن اتصال سر سمپلر اطمینان حاصل نمایید.

2. پیستون را تا موقعیت توقف یک (First Limit)، (اولین مرحله) فشار دهید. در این موقعیت نوک سرسمپلر نباید با سطح مایع تماس پیدا کند

3. نوک سرسمپلر را با توجه به جدول راهنما در داخل مایع قرار دهید و پیپت را کاملا در حالت عمودی نگه دارید. این حالت مطابق با موقعیت B1 (اولی از چپ) در شکل است

4. پیستون را به آرامی و به طور کامل رها کنید تا مایع را برداشت کند (موقعیت A2). قبل از اینکه سر سمپلر را از داخل مایع خارج کنید. حداقل 2 ثانیه صبر کنید

5. نوک سر سمپلر را در لوله آزمایش در زاویه 45 – 30 درجه با دیواره داخلی لوله نگه دارید. اگر لوله آزمایش که گیرنده مایع است دارای محلول است از تماس نوک سر سمپلر با محلول داخل لوله آزمایش خودداری نمایید (موقعیت A3)

6. محتویات داخل سر سمپلر را با فشار دادن پیستون تا موقعیت توقف یک خالی نمایید (موقعیت B4). در تمام مراحل اطمینان حاصل نمایید که نوک سرسمپلر و سطح داخلی لوله گیرنده مایع در تماس هستند. به آرامی نوک سرسمپلر را در سطح داخلی در ارتفاع 10 – 8 میلیمتر از سر لوله حرکت دهید تا قطره ای در نوک سرسمپلر باقی نماند

7. پیستون را فشار دهید تا به موقعیت توقف دو (Second Limit)، (دومین مرحله) برسد (موقعیت C5). این کار قطره باقی مانده در داخل سر سمپلر را با بیرون راندن هوا خالی می‌کند. پیپت را تا بیرون آوردن از لوله آزمایش در همین حالت (موقعیت C5) نگه دارید. به محض اینکه پیپت را از لوله آزمایش خارج کردید، پیستون را به حالت اولیه برگردانید

8. سرسمپلر را با فشار دادن دکمه انتهای پیپت دور بیندازید

نکات مهم در روش کار با سمپلر 

در هنگام کار با سمپلرهای متغیر هرگز آن‌ها را بر روی حجمی خارج از بازه ی مشخص شده روی آن قرار ندهید. این کار سبب خارج شدن سمپلر از حالت کالیبره می شود و عمر دستگاه را کم می کند. اگر علاقمندید در این راستا اطلاعات بیشتری کسب کنید، میتوانید به مطلب دیگر ما با عنوان کنترل کیفی سمپلر مراجعه کنید.

زمانیکه سمپلری موردنظرتان را انتخاب کردید، باید به انتخاب سرسمپلر بپردازید. با توجه به کاربرد و نحوه استفاده از سمپلر، سری آن را انتخاب کنید. باید دقت کنید که سر سمپلرها، درجه بندی شده یا غیر یونیورسال، دارای فیلتر یا بدون فیلتر، استریل یا غیر استریل و غیره هستند. اگر بسته به نحوه کار با سمپلر روش  کار شما به شرایط استریل و آسپتیک نیاز دارد، باید از نوک های استریل و فیلتر شده استفاده کنید. از سر سمپلر های استاندارد یونیورسال می توان برای طیف وسیعی از سمپلرها استفاده کرد. بسیار مهم است که قبل از استفاده از ظرفیت نوک آن نسبت به سمپلر اطمینان حاصل کنید.

کاربردهای انواع سمپلر 

حال که با ۶ مورد از انواع میکروپیپت آشنا شدید، خوب است کاربرد این سمپلر ها را نیز بشناسید.

• کاربرد سمپلر های ثابت
  عموما برای این منظور ساخته و استفاده می شوند که کاربر بخواهد حجم مشخصی را به طور ثابت برای انجام مرحله ای مشخص از تست انتقال دهد. این ثابت بودن باعث جلوگیری از خطا در انتقال مایعات مورد نظر می شود.
• کاربرد سمپلرهای متغیر
  برای استفاده در بخش های مختلف آزمایشگاهی و طیف گسترده تری از تست ها کاربرد دارد، چراکه مطابق با بازه ی در نظر گرفته شده بر روی بدنه ی آن مثلا ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میکرولیتر می تواند حجم های مختلف این بازه از مواد مایع را جا به جا کند.
• کاربرد سمپلر های تک کاناله
  سمپلر های تک کاناله نیز که استفاده از آن متداول تر است؛ همان نوع روتینی است که در بخش های مختلف آزمایشگاه ها می بینید.
• کاربرد سمپلر چند کاناله
  با استفاده از سمپلر چند کاناله، به راحتی می توان 96، 384 یا 1536 خانه از چاهک های پلیت های آزمایشگاهی را که می تواند حاوی نمونه هایی برای بررسی داروهایی مثل آنتی بیوتیک ها و یا آنزیم باشند، را پر نمود. همچنین این سمپلرها برای (load) بار گذاری نمونه های PCR، درون چاهک های (well) ژل آگارز یا آکریل آمید، به منظور افزایش سرعت کاربر بسیار مفید و کاربردی می باشند.
• مدل چند کاناله برای تکنیک‌هایی که لازم است به طور همزمان تعداد زیادی محلول را انتقال داد، مانند الایزا به کار می‌روند.

به طور کل هر یک از انواع سمپلر با توجه به طراحی و ساختاری که برای آن در نظر گرفته شده است، کاربرد و استفاده ی خاص خود را در مراکز آزمایشگاهی و پزشکی دارا می باشند.

کاربردهای کلی سمپلر یا میکروپیپت

1. زیست‌شناسی مولکولی
    جابجایی دقیق نمونه‌های DNA، RNA و پروتئین.
2. بیوشیمی
    تهیه رقیق‌سازی‌ها و مخلوط کردن واکنش‌دهنده‌ها.
3. شیمی تجزیه
   اندازه‌گیری دقیق حجم‌های کوچک از نمونه‌ها و محلول‌ها.
4. پزشکی و داروسازی
   تهیه و آزمایش نمونه‌های بالینی.

چگونگی عملکرد سمپلر

میکروپیپت‌ها از یک سیستم مکانیکی پیستونی استفاده می‌کنند که با تغییر فشار هوا در داخل نوک، مایع را جذب و تخلیه می‌کند. این عملکرد به دقت بالا و کنترل بهتر بر روی حجم‌های کوچک مایع منجر می‌شود.

نحوه نگه داری و تمیزکردن سمپلر

نحوه نگه داری از سمپلر بسیار مهم است. همانطور که اشاره کردیم، به طور کل نگه داری از ابزارها و تجهیزات آزمایشگاهی در افزایش طول عمر مفید آن ها مهم و تاثیرگذار است. بنابراین در نگه داری سمپلر دقت کنید که:

• پس از هر بار که حجمی را به وسیله ی سمپلر انتقال می دهید حتما آن را تمییز کنید.
• حتما در صورت مکش بیش از ظرفیت سمپلر آن را از نظر آلودگی چک کنید، تا آزمایش شما دچار اختلال نشود. توصیه اکید می شود که این کار را انجام ندهید چون علاوه بر این که آلودگی ایجاد می کند، به ابزار شما نیز آسیب می رساند.
• حداقل سالی یک بار سمپلر ها را برای کالیبراسیون به شرکت های مربوطه بفرستید. آنجا تعویض قطعات در صورت نیاز، روغن کاری و صحت انتقال حجم و … توسط افراد متخصص چک می شود.
• به صورت روزانه بعد از هر بار استفاده سمپلر را چک کنید.
• زمانیکه می خواهید سر سمپلر را به سمپلر متصل کنید، خیلی محکم ضربه نزنید. زیرا این کار به قسمت های داخلی دستگاه به مرور زمان آسیب می زند.

تمیزکردن:  نوک‌های پیپت یکبار مصرف را بعد از هر بار استفاده تعویض کنید. بدنه میکروپیپت را با محلول‌های ضدعفونی‌کننده مناسب پاک کنید. برای تمیز کردن داخلی، میکروپیپت را طبق دستورالعمل سازنده باز و تمیز کنید.

خطاهای احتمالی در کار با سمپلر

هیچ گاه نباید بعد از ورود تیپ به درون محلول شاسی سمپلر فشار داده شود. اینکار موجب ایجاد حباب در محلول می گردد و ممکن است از عمر مفید سمپلر بکاهد و یا بدنه سمپلر را آلوده به آن محلول کند.همچنین زمانی که تیپ درون محلول است، نباید شاسی سمپلر به شکل ناگهانی رها گردد. اینکار موجب وارد شدن حجم ناصحیح از محلول درون تیپ می گردد و اگر حجم محلول از گنجایش تیپ بیشتر باشد وارد خود سمپلر شده و فنر های داخل آن را خراب می‌کند.

دقت داشته باشید که مقدار تنظیم شده روی سمپلر فقط با STEP یک سمپلر قابل کشیدن است ،در صورتی که از STEP  دو برای کشیدن محلول مورد نظر استفاده کنید ،حجم کشیده شده بیشتر از حجم مورد نظر خواهد شد و دقت کار شمارو به طرز چشمگیری کاهش خواهد داد.

اگر هنگام اضافه کردن محلول، نوک تیپ درون محلول قرار گرفته باشد، شاسی تا step یک، جهت ریخته شدن محتویات تیپ فشار داده می شود و رها کردن آن پس از خارج کردن تیپ از درون مایع صورت می گیرد. در صورت رها کردن شاسی درون محلول، موجب می شود محلول  تخلیه شده داخل تیوب، دوباره به داخل تیپ بازگردد.

معیارهای انتخاب سمپلر مناسب

___حجم کاری : میکروپیپتی انتخاب کنید که با حجم کاری شما سازگار باشد (ثابت یا قابل تنظیم).
___دقت و صحت : به دقت و صحت میکروپیپت توجه کنید و از برندهای معتبر خرید کنید.
___ارگونومی : میکروپیپتی انتخاب کنید که برای دست شما راحت باشد و باعث خستگی نشود.
___تعداد کانال‌ها : برای کارهای پلیت، از میکروپیپت‌های چندکاناله استفاده کنید.
___هزینه : قیمت میکروپیپت‌ها متغیر است، لذا بر اساس بودجه و نیازهای آزمایشگاهی خود انتخاب کنید.
با رعایت این موارد، می‌توانید میکروپیپتی مناسب برای کاربردهای خود انتخاب کنید و از دقت و صحت نتایج آزمایشگاهی خود اطمینان حاصل کنید.

خرید سمپلر(میکروپیپت)

ای‌آز ارائه دهنده محصولات آزمایشگاهی و پزشکی و ابزار دقیق و مواد شیمیایی و… متنوع و معتبر از برندهای معروف جهانی است که با گارانتی و خدمات پس از فروش مناسب به شما ارسال می شود. یکی از این محصولات، میکروپیپت آزمایشگاهی است که با طراحی ارگونومیک و دقت بالا، کار شما را در آزمایشگاه راحت تر و سریع تر می کند. 

شما می توانید این محصول را با قیمت مناسب  از فروشگاه ای‌آز سفارش دهید و در کوتاه ترین زمان درب منزل یا محل کار خود تحویل بگیرید. فرصت را از دست ندهید و همین حالا به سایت ای‌آز مراجعه کنید و از پیشنهادات ویژه آن بهره مند شوید.